Dynamisch testen van leerpotentieel van kinderen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking een Delphi-studie

Waar gaat dit onderzoek over? 

Kinderen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking hebben vaak gepersonaliseerde instructie en begeleiding nodig. Met IQ-testen is dit niet goed in kaart te brengen vanwege:

• beperkt of niet genormeerd en/of gestandaardiseerd voor deze groep
• weinig aandacht voor factoren als motivatie, doorzettingsvermogen en frustratietolerantie
• mogelijk beperkte ontwikkelingsstimulatie in de periode voor de IQ-test
• vaak aanwezige functionele beperkingen
• kans op onderschatting van de ware mogelijkheden.

Met leerpotentieelonderzoek zijn de ontwikkelingsmogelijkheden mogelijk wel in kaart te brengen. Maar hoe ziet dat eruit?

Hoe is het onderzoek uitgevoerd? 

In dit onderzoek zijn in drie rondes stellingen voorgelegd aan 37 experts in lesgeven aan kinderen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking. Zij zijn het eens over wat leerpotentieel is en hoe een test voor deze groep eruit zou moeten zien. Bij het voorleggen van vragen over hoe de test eruit zou moeten zien, is gebruik gemaakt van de Analogical Reasoning Learning Test (ARLT) als voorbeeld. 

Welke conclusies komen uit dit onderzoek?

Ruim 75% van de experts gaf aan een meerwaarde te zien in het testen van leerpotentieel. Ook vinden ze dat leerpotentieeltesten een betere indruk geven van iemands leerpotentieel dan IQ-testen, en dat deze testen meer handelingsgerichte informatie geven dan IQ testen. Uit het onderzoek kwam een conceptuele definitie en een operationele definitie van leerpotentieel. 

Het gaat ook om het onderzoeken van de generalisatie naar andere vaardigheden, de invloed van niet-intellectuele factoren als motivatie en doorzettingsvermogen en de invloed van de (verwachtingen van) de omgeving. Door het toevoegen van het woord semi aan semigestructureerd werd er een middenweg gevonden tussen standaardiseren (wat nodig is voor een valide en betrouwbaar instrument) en de noodzaak voor individuele aanpassingen bij deze doelgroep.

De Analogical Reasoning Learning Test (ARLT) werd passend geacht met de volgende aanpassingen:

• mediatiechecklist om beter in kaart te brengen hoe het kind reageert op de geboden ondersteuning
• gebruik van concrete materialen naast 2D-materialen
• toevoegen van taken over matchen, vergelijken en sorteren
• geen tijdslimieten voor de interventiefase 
• verbaliseren van antwoorden niet verplichten
• afbreekregels toevoegen om frustratie te voorkomen

Ondanks deze aanpassingen bleven er twijfels bij de experts of deze test geschikt is voor het in kaart brengen van het leerpotentieel van kinderen met een ernstige verstandelijke beperking. 

Wat betekent dit voor ouders en professionals?

Dit onderzoek laat zien dat de Analogical Reasoning Learning Test (ARLT) geschikt is voor kinderen met een matige verstandelijke beperking en mogelijk ook (deels) voor kinderen met een ernstige verstandelijke beperking. Het laat zien dat professionals graag een dynamische test zouden afnemen bij hun doelgroep als die beschikbaar zou zijn. Vervolgonderzoek richt zich vooral op het ontwikkelen van de semigestandaardiseerde prompts in de interventiefase en een optimale overdracht van a) wat er aan leerpotentieel en benodigde mediatie uit de test komt en b) hoe dit ingezet kan worden in het onderwijs.