Een narratieve review van technologische mogelijkheden voor dynamisch assessment bij kinderen met communicatief meervoudige beperkingen

Waar gaat dit onderzoek over? 

Om een kind optimaal te ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling is het nodig om te onderzoeken hoe een kind informatie opneemt, verwerkt en kan uiten. Bij kinderen met een communicatief meervoudige beperking liggen hier veel uitdagingen.

• Mogelijk krijgen ze informatie anders of minder binnen
• Mogelijk hebben ze moeite met het verwerken van meerdere prikkels tegelijk
• Mogelijk hebben ze meer tijd nodig om iets te begrijpen
• Mogelijk ervaren ze belemmeringen in het stellen van vragen (bijvoorbeeld omdat ze niet kunnen praten of niet de passende woorden hebben in hun ondersteunde communicatiesysteem). 

Vaak weten we eigenlijk niet (zeker) óf ze informatie echt anders of minder opnemen, of dat ze er moeite mee hebben. Daarom is een andere manier van assessment nodig: dynamisch assessment. In dit onderzoek hebben we gekeken naar de rol die technologie kan spelen bij het in kaart brengen van de informatieverwerking van kinderen met communicatief meervoudige beperkingen, en hoe die gestimuleerd kan worden.

Hoe is het onderzoek uitgevoerd? 

We hebben in verschillende zoekmachines gezocht naar wetenschappelijke artikelen over het gebruik van technologie bij (dynamische) assessments om de vaardigheden en mogelijkheden van kinderen met communicatief meervoudige beperkingen te onderzoeken. Daarnaast hebben we ook de literatuurlijsten van deze artikelen bekeken en artikelen die de auteurs al kenden gescreend. Uiteindelijk zijn 63 artikelen opgenomen in dit overzicht.

Welke conclusies komen uit dit onderzoek? 

Technologie staat nooit alleen: bij kinderen met communicatief meervoudige beperkingen gaat het altijd om de interactie met een communicatiepartner. Technologie vervangt deze rol niet, maar kan versterkend werken. Zo kan technologie ondersteunen in diverse onderdelen van dynamisch assessment. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Informatie-opname versterken door voorwerpen te laten trillen of geluid te laten maken.
• Verwerking versterken door met licht of vergrotingen de aandacht te richten op relaties, volgordes of verschillen.
• Uiting versterken door het kind meerdere manieren te bieden om te reageren, bijvoorbeeld door te kijken, te wijzen, of een spraakknop of -computer te gebruiken.

Speelgoed en voorwerpen uit het dagelijks leven van het kind kunnen worden uitgerust met sensoren, lichtjes, geluiden of trillingen. Ouders en andere mensen in het sociale netwerk van het kind zijn nauw betrokken bij het onderzoek en het verzamelen van gegevens. Door technologie te gebruiken in dynamisch assessment, zullen de resultaten een beter beeld geven van wat het kind kan dan in eerdere onderzoeken.

Met behulp van (nieuwe) technologie kan snel veel data worden verzameld, die bijvoorbeeld met kunstmatige intelligentie kan worden geanalyseerd. Hierbij is het belangrijk om rekening te houden met ethiek en privacy. Een voorbeeld is het nauwkeurig volgen van de oogbewegingen van het kind om te zien hoe het naar symbolen, foto’s en voorwerpen kijkt en deze vergelijkt. Omdat deze informatie over langere tijd kan worden verzameld, is het mogelijk om te volgen hoe het kind zich ontwikkelt en vooral te ontdekken wat die ontwikkeling ondersteunt.

Als we een duidelijk beeld hebben van hoe een kind informatie verwerkt, kunnen we beter bepalen waar het kind ondersteuning nodig heeft. Het gebruik van technologie in dynamisch assessment is daarom onmisbaar voor kinderen met communicatief meervoudige beperkingen.

Wat betekent dit voor ouders en professionals? 

Technologie kan een grotere rol spelen in dynamisch assessment van kinderen met communicatief meervoudige beperkingen. Samen moeten we verder onderzoeken welke technologische mogelijkheden direct gebruikt kunnen worden en welke nog verder ontwikkeld moeten worden. 

Binnen Deelkracht wordt momenteel gewerkt aan een scholing over 'Dynamisch assessment bij kinderen met CMB'. Deze scholing zal in 2024 en 2025 als pilot worden uitgevoerd bij onder andere Milo en Kentalis.

In feite doen we allemaal elke dag al aan dynamisch assessment. We letten goed op het kind en reageren op wat hij of zij wil zeggen, ziet, hoort, voelt en denkt. We helpen het kind om een stap verder te gaan in zijn ontwikkeling. Dynamisch assessment maakt je bewust van deze processen en helpt je om beter te begrijpen hoe het kind denkt. Technologie helpt hierbij.