Ondersteunde communicatie

Bij ondersteunde communicatie (OC) gaat het om het ondersteunen van communicatie. Door de persoon die niet kan praten, maar ook door de omgeving. Het gaat om samen communicatie mogelijk maken. Ondersteunde communicatie kan van alles zijn, zoals gebaren, pictogrammen, spraakknoppen, liedjes, spraakcomputers en oogbesturing. 

Communiceren kan op verschillende manieren

Communiceren kan met gesproken taal, maar ook met lichaamstaal, iets aanwijzen, of met gebaren. Ook hulpmiddelen kunnen ingezet worden, denk aan pictogrammen, spraakknoppen, spraakcomputers en oogbesturing. Alle zintuigen en uitingsvormen kunnen elkaar vervangen als een ervan niet werkt. Er zijn verschillende soorten hulpmiddelen voor ondersteunde communicatie. Door ondersteunde communicatie gecombineerd aan te bieden, zijn er verschillende manieren om een begrip te leren. Denk aan een combinatie van gesproken taal, een pictogram en een gebaar. Met het Communicatie Competentie Profiel (CCP) onderzoeken wij samen wat de best passende ondersteunde communicatie is. 

Wat is ondersteunde communicatie? 

Ondersteunde communicatie omvat een breed scala aan technieken, hulpmiddelen en technologieën die mensen die niet of nauwelijks praten (spreken) helpen om te communiceren met hun omgeving. Het biedt hen de mogelijkheid om op een alternatieve manier te communiceren. In het Engels wordt ondersteunde communicatie augmentative and alternative communication of AAC genoemd. Het gebruik van ondersteunde communicatie bevordert niet alleen de communicatie, maar draagt ook bij aan de kwaliteit van leven en de participatie in de samenleving. Het helpt hen om deel te nemen aan gesprekken, hun mening te uiten en relaties op te bouwen. 

Hulpmiddelen voor ondersteunde communicatie

Er zijn verschillende soorten hulpmiddelen voor ondersteunde communicatie. We maken een onderscheid tussen nontech, basictech, lowtech en hightech. 

  • Nontech ondersteunde communicatie

    Bijvoorbeeld gebaren, lichaamstaal en liedjes.

  • Basictech ondersteunde communicatie

    Bijvoorbeeld foto's en pictogrammen.

  • Lowtech ondersteunde communicatie

    Bijvoorbeeld spraakknoppen en een Proxtalker.

  • Hightech ondersteunde communicatie

    Bijvoorbeeld spraakcomputers en oogbesturing.

Waarom is ondersteunde communicatie belangrijk? 

Communicatie creëert verbinding tussen mensen. Communicatie is de basis voor ontwikkelen, leren, participatie, inclusie en autonomie. Mensen die niet of nauwelijks kunnen praten (spreken) hebben recht op toegang tot communicatie, waarbij gezorgd dient te worden dat zij hiertoe de best passende ondersteuning krijgen. Een communicatieprobleem heb je samen. We zoeken daarom ook samen naar oplossingen. Ondersteunde communicatie biedt mogelijkheden om met elkaar te communiceren, ook als het via spraak (alleen) niet lukt. 

Voor wie is ondersteunde communicatie?

Bij Milo helpen we kinderen en jongeren die niet of nauwelijks kunnen praten én de mensen om hen heen, ook wel communicatiepartners genoemd. Als je niet of nauwelijks kunt praten, heb je vaak te maken met een communicatief meervoudige beperking (CMB). Voor deze doelgoep is ondersteunde communicatie heel belangrijk. 

Een broer en zus geven elkaar een knuffel

Feiten en cijfers over ondersteunde communicatie

Over ondersteunde communicatie bestaan vooroordelen en misverstanden die inmiddels de status van mythes hebben ontvangen: deze zijn onwaar. De mythes zijn inmiddels allemaal ontkracht door wetenschappelijke studies. Maar ze blokkeren nog steeds een goede en verantwoorde praktijkvoering.

Fem